Bouwen met bagger
Een sterke en toekomstbestendige dijk, bekleed met zetstenen die gemaakt zijn van baggerspecie. In een innovatietraject rondom de dijkversterking Hansweert laten Jelle-Jan Pieterse en Hugo Ekkelenkamp zien dat het mogelijk is.
Bagger wordt nog vaak gezien als afval. Terwijl het vol zit met waardevolle grondstoffen die je kunt hergebruiken. Dijken krijgen nu vaak zetstenen van beton, maar de kosten en de milieu-impact daarvan zijn relatief hoog. Daarom wil Waterschap Scheldestromen samen met onderzoeks- en adviesbureau NETICS aantonen dat zetsteen geproduceerd kan worden van lokaal gewonnen bagger.
Hoogwaardig opwaarderen
Jelle-Jan en Hugo zijn studievrienden met een gezamenlijke interesse in duurzaam bouwen met bagger. “Ook na werktijd hebben we het dus vaak over de technische mogelijkheden van baggerspecie”, vertelt Hugo. “Zo gingen we een keer samen wielrennen langs de dijk en kreeg Jelle-Jan een lekke band.” Jelle-Jan: “Dat was toevallig bij de Museumglooiing van het Watersnoodmuseum. Bij het zien van al die zetstenen dachten we: ‘Dat moet toch ook van bagger kunnen?’”
Receptenboek
NETICS ontwikkelde een unieke GEOWALL®-pers die onder extreem hoge persdruk stevige zetstenen van baggerspecie produceert. Door het samendrukken hoef je maar weinig binders toe te voegen, waardoor de blokken een lage CO2-footprint hebben. Ze zijn bovendien 100% circulair en de bagger komt uit de omgeving van Hansweert. Met laboratoriumblokjes van verschillende samenstellingen bekijkt het team alvast hoe de zetstenen zich in de praktijk gedragen, vertelt Hugo. “We kijken hoe sterk de verschillende recepten zijn, maar bijvoorbeeld ook of planten en wieren zich thuis voelen op de baggerspecie. De prestaties van de verschillende sa¬menstellingen nemen we op in een receptenboek.”
Zetsteen moet aan hoge eisen voldoen, aldus Jelle-Jan. “Afwisselend ligt het droog en wordt het door krachtige zoute golven overspoeld. Daarom maken we een proefvak om de zetstenen op ware grootte een aantal jaren achter elkaar te monitoren.”
“Als dit ons lukt, gaat er een wereld aan nieuwe mogelijkheden open”
Successen en uitdagingen
Het waterschap, NETICS, aannemer Van Oord, Deltares en een klankbordgroep: er zijn veel partners bij het project betrokken. Gelukkig verloopt de samenwerking soepel. Jelle-Jan: “Wat daarbij helpt, is dat we de taakverdeling direct helder hebben vastgelegd. In deze fase betekent dat bijvoorbeeld dat het waterschap zorgt voor de faciliteiten en dat NETICS samen met de aannemer de pilot uitvoert. Maar we betrekken elkaar wel constant bij het proces.” Juist in zo’n pilotproject is daar ruimte voor, merkt Hugo. “Dit team zit vol enthousiasme en ideeën. Dat zorgt voor leuke overleggen. In een innovatietraject deel je de successen, maar ook de uitdagingen.”
Bouwen met bagger
Niet alleen waterschappen kijken reikhalzend uit naar de resultaten. Ook bijvoorbeeld aannemers, overheden en de wetenschappelijke wereld tonen interesse. Logisch, vindt Hugo: “Als dit ons lukt, gaat er een wereld aan nieuwe mogelijkheden open. Breuksteen, bouwblokken voor bijvoorbeeld geluidswallen, bestrating: deze baggerpers kan het allemaal.” Het doel van dit project is dat bouwen met bagger gemeengoed wordt in de hele sector, vertelt Jelle-Jan: “Een belangrijke stap op weg naar het behalen van de klimaatdoelstellingen.”