Het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) heeft als opdracht om veilige dijken te realiseren binnen de afgesproken kaders van tijd en geld. Tegelijkertijd zijn alle alliantiepartners via akkoorden zoals het Klimaatakkoord, het Grondstoffenakkoord en de Green Deal Duurzaam GWW 2.0 gecommitteerd aan ambities op het gebied van energie, klimaat en circulariteit. Dit betekent dat dijkversterkingen in 2030 zo veel mogelijk circulair en klimaatneutraal moeten zijn.
De inwerkingtreding van de Omgevingswet in januari 2023 biedt daarnaast kansen voor het verbeteren van ruimtelijke kwaliteit, dankzij integrale besluitvorming en ruimte voor maatwerk. Ook de oproep uit het Nationaal Deltaprogramma 2022 om klimaatadaptatie te verbinden met andere ruimtelijke opgaven onderstreept het belang van een bredere blik: water moet een sturende factor worden in de inrichting van Nederland.
Om duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit stevig te verankeren in de werkwijze van het HWBP, is in 2020 op verzoek van het programmabestuur een programmatische aanpak opgesteld voor de periode 2020–2023. Deze aanpak bood structuur, richting en ondersteuning voor projecten die hiermee aan de slag willen.
In 2023 is de programmatische aanpak doorontwikkeld tot de alliantieaanpak Duurzaamheid en Ruimtelijke Kwaliteit. In deze aanpak is de werkwijze voor de periode 2023–2026 beschreven. De vier belangrijkste pijlers daarin zijn:
- Het intern en extern borgen van duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit
- Het vertalen van duurzaamheid naar concrete toepassingen in projecten
- Het anticiperen op wet- en regelgeving
- Het bijdragen aan nieuw ruimtelijk beleid en programma’s
De belangrijke ondersteunende tools die nu beschikbaar zijn, zijn de Duurzaamheidsroos (waar hebben we het over?) en de Roadmap Duurzaam HWBP (hoe kunnen we het aanpakken?). Er is in 2020 een monitor uitgevoerd om te meten hoe ver projecten binnen de alliantie zijn met het borgen van duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. Deze monitor is in 2023 herhaald om te bekijken of hierin verbetering is opgetreden. De volgende documenten zijn via de onderstaande links te bekijken:
- Alliantieaanpak duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit
- Roadmap Duurzaam HWBP
- Duurzaamheidsroos
- Monitoringsresultaten 2020 en 2023
Naast de beschikbare informatie worden er regelmatig bijeenkomsten georganiseerd waarin nieuwe tools, handreikingen en best practices worden gedeeld.
Er is ook een LinkedIn-groep: Expertgroep Duurzaamheid en Ruimtelijke Kwaliteit HWBP-projecten. Dit is dé community voor iedereen die zich bezighoudt met duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit binnen dijkversterkingsprojecten. Met ons innovatief vermogen willen we in alle HWBP-projecten tot duurzame en slimme oplossingen komen. In deze community stimuleren we elkaar door het delen van inzichten en inspiratie.