Realistisch ontwerpen met lengte-effecten

Het lengte-effect zorgt voor een toename van de overstromingskans bij een toenemende lengte van de waterkering door onbekende ruimtelijke variaties in sterkte- en belastingeigenschappen. In de huidige werkwijze om het lengte-effect in rekening te brengen in een ontwerp kan erg conservatief zijn. Dit kan zorgen voor een instabiele en mogelijk te omvangrijke scope van een HWBP project. Daarnaast beperkt het de consistentie binnen en tussen projecten en uiteindelijk in te grote dimensies van ontwerpen.

Initiatiefnemer	Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
Doel	ontwerpaanpak optimaliseren door het lengte-effect te vertalen naar praktische handvatten voor ontwerp
Toepasbaar bij	alle dijktrajecten

Waarom hebben we dit project?

Sinds het project Veiligheid Nederland in Kaart 2 (VNK2, periode 2010 – 2014) is de overstromingskansbenadering voor het eerst op grote schaal in Nederland toegepast. Veelal is er affiniteit met het bepalen van de kans op overstroming als gevolg van het optreden van één faalmechanisme in een doorsnede. De invloed van het lengte-effect bij de vertaling van deze overstromingskans per doorsnede naar de kans op overstroming van een dijkstrekking zorgt in de praktijk vaak voor verwarring. Het beoordelings- en ontwerpinstrument (BOI) bevat een manier om het lengte-effecten in rekening te brengen. In de huidige werkpraktijk vallen, als het gaat om het in rekening brengen van het lengte-effect, de volgende zaken op:

Fundamentele kennis over lengte-effecten is beschikbaar [bijv. uit de VNK tijd], maar beheerders en marktpartijen missen de praktische handvatten om deze goed toe te passen. Daarmee dreigt deze kennis naar de achtergrond te raken en worden vaak relatief conservatieve keuzes gemaakt.
Het is voor gebruikers regelmatig niet duidelijk hoe een schematisatie van de dijk in relatie staat tot de manier waarop het lengte-effect in rekening kan worden gebracht, of hoe de berekeningen uit te voeren gegeven de informatie en schematisatie die voorhanden zijn. Dit geldt voor zowel (semi-)probabilistische beoordelingen als voor ontwerpen.
Bij de verdere ontwikkeling van het werkveld waterveiligheid (bijvoorbeeld het bepalen van nieuwe rekenregels) is tot nu toe beperkt aandacht geweest voor probabilistiek en lengte-effecten.

Wat is de impact van dit project?

Het goed in rekening brengen van lengte-effecten levert een bijdrage aan een doelmatige dijkversterking en veiligheidsoordeel. Met literatuuronderzoek en uitwerking van casussen wordt kennis en kunde ontwikkeld en verwerkt in een aanpak (en tools) om direct toe te passen in de beheer en ontwerppraktijk.

Wat is het (beoogde) eindresultaat?

Het vergroten van de begripsvorming over lengte-effecten in het werkveld waterveiligheid en de bestaande werkwijzen en concepten voor een brede groep toegankelijk en toepasbaar maken. Met deze kennis kan in het ontwerpproces vroegtijdig een stabiele scope worden bewerkstelligd en de afweging worden gemaakt welke dijkvakken wel / niet versterkt moeten worden. Daarnaast werkt het project aan handvatten voor het beter in rekening brengen van het lengte-effect bij het maken van een ontwerp, vaak leidend tot een reductie van de kosten.

Wie is er vanuit de alliantie betrokken?

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) , HKV en Deltares staan voor de gezamenlijke uitvoering van het project. HHNK is trekker van het innovatievoorstel. In de uitwerking worden ook casussen vanuit Waterschap Rivierenland en Waterschap Scheldenstromen ingebracht.

Meer weten?

Mail voor meer informatie naar Erik Vastenburg: e.vastenburg@hhnk.nl